“De norm wordt: zelf als het kan; thuis als het kan en digitaal als het kan.” Dat roept de vraag op: wat als het niet meer kan?

De houdbaarheid van onze zorg staat in brede zin onder druk. De komende decennia neemt de zorgvraag alleen maar verder toe vanwege de vergrijzing. Om in die zorgvraag te voorzien zou in 2040 1 op de 4 werknemers in de zorg moeten werken en zouden we 19-21% van ons inkomen aan zorg moeten besteden. In 2020 is 1 op de 21 mensen 80-plus en in 2040 is dit 1 op 12. (WRR rapport ‘Kiezen voor houdbare zorg’).

Begin juli is het WOZO Programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen gepubliceerd. Hierin zijn actielijnen opgenomen die bijdragen aan de visie op wonen, zorg en ondersteuning voor ouderen. Deze actielijnen gaan over arbeidsmarktproblematiek en innovatie, preventie, basiszorg, Wlz-zorg en wonen.

Kijkend naar de actielijn Wonen lees ik over het versnellen van de bouw voor geschikte woningen voor ouderen en doorstroming op de woningmarkt. De bouwkosten en beschikbaarheid van grond zijn hierin cruciaal naar mijn idee. In 2022 worden de uitvoeringsvraagstukken over o.a. bouwkosten, betaalbaarheid voor ouderen in beeld gebracht. Via de inkoop door de zorgkantoren in 2023 worden regionaal stimuleringsbudget en een meerjarig budgettair kader beschikbaar gesteld. Hierbij vormen de bestuurlijke afspraken uit 2021 met de sector over extra wooncapaciteit voor ouderen de basis inclusief de daarbij genoemde randvoorwaarden, zoals het beschikbaar zijn van voldoende contracteerruimte.

In de bestuurlijke afspraken ui 2021 staat dat er  25.000 extra verpleegzorgplekken bij mogen komen op een totaal van 130.000 verpleeghuisplekken. Deze plekken zijn al vergeven aan verpleeghuizen met vergevorderde bouwplannen. Alle nieuwe plekken zullen daardoor extramuraal gefinancierd gaan worden met een volledig pakket thuis, een modulair pakket thuis of een persoonsgebonden budget. De uitdaging wordt om bij nieuw- en bestaande bouw de huur betaalbaar te houden voor cliënten en / of zorgorganisatie. Maar ook voldoende hoog om een gezonde vastgoedexploitatie te houden.

Na 2022 zal de bouwopgave worden geactualiseerd mede tegen het licht van de reeds voorgenomen bouwplannen voor extra verpleeghuiscapaciteit en zal de regierol vanuit de rijksoverheid nader worden ingevuld. Verder verkend het Ministerie van VWS hoe de 1^e Lijns zorgpartijen vroegtijdig betrokken kunnen worden bij nieuwe wooninitiatieven voor ouderen. In 2022 zal ook nader onderzoek worden gedaan naar de doelgroep, waarbij zorg en wonen met elkaar zijn verbonden en waarvoor verblijf in een verpleeghuis is aangewezen (zogenaamde omslagpunt). Aan dit voornemen is een netto taakstelling van € 40 mln. per jaar verbonden.